 |
| Aralık, 2016 |
“Ayrıl da gel” seslerinden oluşan müthiş bir uğultu… Son düzlükte yeleleri kırmızı boncuklarla örülmüş doru at rakiplerinden ayrılıp, yayından sıyrılmış bir ok gibi öne fırlıyor. Atın dört ayağının da çim pistle temasının kesildiğini görüyorum. Gerçekten uçuyor at. Tezahürat edenlerin kimisi elindeki birayı döke saça bağırıyor, kimi pistin kenarına kadar gelmiş korkuluklardan sarkarak bağırıyor. Üç boy farkla Yağızınoğlu yarışı kazanıyor. Üzülen çok... Sevinenleri takip etmek üzere içerideki birahaneye gidiyorum. Yarış bittikten sonra birahaneye gelip keyifle bira söyleyen iki ortak altılıyı tutturmuşlar. Onlardan iyisi yok şimdi. Yazdan kalma bir kış günü, hem yanımızdaki Marmara Denizi’nden deniz kokusu geliyor, hem de cepte para var. İşte at yarışının bir bağımlılığa dönüşmesinin arkasındaki mutluluk.
Şeyhülislam Veliyüddin Efendi
Veliefendi hipodromunun adı yaklaşık iki yüz elli sene önce yaşamış Şeyhülislam Efendi’den geliyor. III. Mustafa tarafından sürgüne gönderilen Veliyüddin Efendi’ye uğradığı iftiradan aklanması sonucu özür mahiyetinde bugünkü Veliefendi Hipodromu’nun olduğu arazi hediye edilmiş. 1911 yılında Almanların İstanbul’da at yarışları düzenlenmesi için bu araziyi uygun görmesiyle Enver Paşa’nın emriyle ilk yarışlar düzenlenmeye başlanmış. Fakat Türkiye’de atçılık asıl ivmesini Atatürk’le beraber kazanıyor. Atatürk’ün kişisel olarak biniciliğe ilgi duyması, at sevgisini özendirmesi ve bazı koşular tertiplemesi atçılığı ülkede tekrar gündeme getiriyor.
Kemalizm’in kalesi: TJK
1950 yılında resmi olarak kurulan Türkiye Jokey Kulübü geleneksel olarak Atatürk konusunda hassas bir kurum. Atatürk’ün, “At yarışları modern toplumlar için sosyal bir ihtiyaçtır sözünü” şiar edinen TJK, en önemli yarış olan Gazi Koşusu’nu Atatürk adına düzenliyor. Gazi koşusunda protokoldeki kadınların şapkayla katılması zorunlu. İngiliz şapkalarının şıklığı içinde modernizmin esintisini çok rahat hissedebiliyorsunuz. En son ki Gazi koşusu’nun “Türkiye laiktir laik kalacak” sloganlarıyla bittiğini de dipnot olarak düşeyim buraya. Hipodromun bir başka geleneği ise bira ve patates ikilisi. Veliefendi Hipodromu’nda ramazan ayında bile biranızı büfeden alabiliyorsunuz. Atların sırdaşları seyisler Hipodromda atların yarıştan önce gezindiği, bir nevi sergilendiği padoklar var. Atlarla izleyicilerin en çok yakınlaştığı yer burası. Dokunsanız değeceğiniz mesafedeler neredeyse. Hepsi o kadar güzel ki eşref-i mahlukat insan bile çirkin kalıyor onları yakından görünce. Yürüdükçe büklüm büklüm olan adaleleri; parlak, tertemiz tüyleri; taranmış, örülmüş yeleleri bir tasarım harikası hepsi. Benim gözüme hepsi güzel gelse de yarışan atların hangi anadan, babadan geldiği atın değeri açısından çok önemli. Tabii yarışlarda bir diğer önemli faktör jokeyler. Büyük yarışlardan sonra at sahibi ve jokeye kupalar takdim edildiğini bilirsiniz. Para ödülünün çok büyük bir bölümünü de onlar alır. Ama yarışan atların başarısının arkasında bir de görmediğimiz, perde arkasındakiler var. Onların başında da seyisler geliyor. Buram buram tezek kokan haralarda, arkadaşları gibi gördükleri atların yelelerini tarayan, onları yedirip içiren, atların asıl dostları seyisler... Ben de bu dostluğu daha iyi anlamak için Murat Kafadaifçioğlu ekürüsi seyisi Cemil Ceylan’la kısa bir sohbet gerçekleştiriyorum.
Atlarla nasıl bir bağ kuruyorsunuz?
At ilk geldiğinde aynı bir çocuk gibidir. Onlara sevgi ve dostluk ile yaklaşırsanız, o şekilde karşılık alırsınız. Ahırınıza girdiğiniz an yalnızca bakışlarıyla bile sizden bir isteği olup olmadığını anlayabilirsiniz. Bizim işimizde agresif olmak hem kendimiz hem de atlar için kesinlikle fayda sağlamaz. Atlarda buna karşılık vererek agresifleşebilirler ve gerekli bağı kurma konusunda size sıkıntı yaşatabilirler.
Atlarla anlaşmak nasıl bir duygu? Birbirinizin dilinden anlamak zor mu?
Atların dilinden tam olarak anlamak isterseniz, ona yakın ve sıcak davranmalısınız. Altıncı hisleri son derece güçlü hayvanlar olduğundan ne yapmanız gerektiğini iyice bilip, ona göre hareket etmelisiniz. Sizin ne yapmak istediğinizi zaten kolayca anlayan varlıklar oldukları için, her hareketinizi düşünüp, bunu onları incitmeden ve üzmeden hayata geçirmek en doğru hamle olacaktır.
Günlük bakımları nasıl oluyor?
Sabah erken saatte atımızın ahırına ineriz. Önce atı tepeden tırnağa iyice bir kontrol ederiz. Herhangi bir rahatsızlığı var mı, gece ayağını ya da vücudunun herhangi bir yerini bir yere çarpmış mı, önce bunu kontrol ederiz. Daha sonra tımarını yapıp, temizleriz ve eyerini vururuz. Ağzını ve yüzünü güzelce sildikten sonra kantarmasını takar ve dışarı çıkarırız.
***
Veliefendi kendi dünyası, kendi dili olan ayrı bir gezegen gibi. Sanki Türkiye’den bağımsız bir yer. Fakat etrafınıza baktığınız zaman bir Türkiye gerçeği olan çirkin inşaatların etrafını sardığını görüyorsunuz. Söylentilere göre Veliefendi’nin yıkılıp Büyükçekmece’ye taşınması planlanıyor. Yerine park yapılacağı haberleri dolaşsa da insan hipodromun etrafını sarmış TOKİ konutlarından şüpheye düşüyor.
Yorumlar
Yorum Gönder